SAĞLIK BAKANLIĞI DUYURUSU
(02.01.2018) İşyeri Hekimliği Bilgi Sistemi (Tüm SBYS Üreticilerine)
Güncelleme Tarihi: 03/01/2018
Sağlık Bilgi Sistemleri Uygulamaları Hakkında 2015/17 sayılı Genelge kapsamında sağlık bilişimi alanında uyulması gereken kurallar oluşturulmuş ve sahada faaliyet gösteren Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi (SBYS) yazılımları ilgili genelge kapsamında Kayıt Tescil Sistemine (KTS) kayıt edilmektedir.
Bu kapsamda 28.12.2017 tarihi itibariyle İşyeri Hekimliği Bilgi Sistemi (İSBS) kayıtları KTS üzerinden açılmıştır. İSBS yazılımı üreticilerimizin kts.saglik.gov.tr üzerinden İSBS yazılımlarını KTS portaline eklemeleri gerekmektedir. Ayrıca ek-2’de yer alan yazılım listesi tablosu doldurularak ek-1’de yer alan resmi yazı ile birlikte tarafımıza gönderilmesi gerekmektedir.
Ek-2 de yer alan yazılım listesi, “KTS’de kayıt altına alınan SBYS yazılımları listesinde” yer alan ve üretmekte olduğunuz yazılımlar ile doldurulmalıdır.
08.01.2018 tarihinden itibaren İSBS üreticilerimiz KTS web sayfası (kayittescil.saglik.gov.tr) üzerinden ilan edilecektir.
Ekler ve KTS'de kayıt altına alınan SBYS yazılımları listesi;
Ek-1 yazılım listesi için örnek resmi yazı
Ek-2 Yazılım Listesi_
KTS’de kayıt altına alınan SBYS yazılımları listesi
ZORUNLU AÇIKLAMA
Sağlık Bakanlığının yukarıdaki içerikte yapmış olduğu duyuru, Türkiye’de İşyeri Hekimliği yapan tüm hekimlerde kafa karışıklığına neden olmuştur. Bu duyurudaki birçok yanlışlığı aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
İşyeri Hekimleri; sertifika işlemleri, işyerlerine atanmaları, işyerlerinde yaptıkları işe giriş muayeneleri, periyodik muayeneler, poliklinik muayeneleri, meslek hastalıkları çalışmaları, yaptıkları aşılar, reçeteler, iki güne kadar verdikleri istirahatler vb. tüm iş ve işlemlerle ilgili olarak -sadece- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na karşı sorumludurlar. İşyeri Hekimlerinin Sağlık Bakanlığı ile “Sağlık Bakanlığı Doktor Bilgi Bankası Veri Tabanında Kayıtlı Olmak” dışında herhangi bir ilişkisi yoktur. Sağlık Bakanlığı ile bir ilişki kurulacak ise de, bu ancak ÇSGB marifetiyle olabilecektir. Bu, mevzuat açısından zorunludur. Farklı usuller gütmek, en başta hukuka aykırı olur. Tam bu noktada; çok temel bir soru ortaya çıkar; “İşyeri Hekimlerinin tuttukları sağlık kayıtlarından Sağlık Bakanlığı’nın sorumlu olacağını varsaysak; o takdirde ÇSGB, İşyeri Hekimliğinin hangi fonksiyonlarını icra edecek?”
Dolayısıyla; Sağlık Bakanlığı, bu duyurusu ile İşyeri Hekimlerinin yapmış olduğu tüm iş ve işlemlerinden doğrudan yasal olarak sorumlu olan ÇSGB’nın yetki alanına girmiştir. İşyeri hekimliği yazılımı yapan firmaların, Sağlık Bakanlığının sağlık kayıt sistemine entegre edilmeleri sözkonusu olsa bile, bununla ilgili duyurunun ÇSGB tarafından yapılması gerekirdi.
Nitekim; İşyeri hekimliğinde yazılım sürecini -alanın sahibi olması dolayısıyla- resmî olarak başlatan ÇSGB’nin, yayınlamış olduğu duyuruda, işyeri hekimlerinin e-reçete gönderimi için gereken 6 şart sayılmıştır. Bunlar içerisinde “Sağlık Bakanlığından akredite işyeri hekimliği yazılımı” ibaresi yoktur. Yalnızca; “Sosyal Güvenlik Kurumu Medula Uygulamaları altında yer alan e-reçete web servisinin entegre edildiği bir otomasyon temini” gerekliliği şeklinde bir ibare vardır. Dolayısıyla bu şartı sağlayan her yazılım, ÇSGB’na e-reçete gönderebilir. Kaldı ki, bu yetersiz görülmüş olsaydı; 08.01.2018 tarihi itibariyle Sağlık Bakanlığı kayıt sisteminde kaydı bulunmayan hiçbir yazılım ile e-reçete yazılamazdı. Bunun böyle olmadığı ve halihazırda Sağlık Bakanlığı ile hiçbir teması olmayan birçok yazılım ile e-reçete yazılmakta ve SGK tarafından karşılanmaya devam edilmektedir. Bu konuda herhangi bir sorunla karşılaşılmamıştır ve benzer bir sorun yaşanmayacaktır.
Duyurudaki makul olmayan bir başka unsur olarak şu hususu görmek de yeterlidir: Sağlık Bakanlığı’nın yetkisi dahilinde olmayan İşyeri Hekimliği ile ilgili yazılımlarda söz sahibi olduğunu varsayılsa dahi; Sağlık Bakanlığı’nın ilgili kayıt sistemine müracaat edilme şartları arasında, TS ISO/IEC 27001- Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi ile TS ISO/IEC 15504 – SPICE Belgesi istenmektedir. Sağlık Bakanlığı, hastane ve aile hekimliği yazılımı yapan firmalardan bu belgeler için, müracaatta “Başvuru yaptığını gösteren belgeyi” yeterli görüp aslını bir yıl içinde temin etmelerini talep ederken; işyeri hekimliği yazılımı yapan firmalardan müracaat sırasında aynı belgelerinin aslını 6 (altı) gün içerisinde talep etmektedir. Bu belgelerin temin edilme sürelerinin 3 ile 6 ay arasında olduğu (https://www.tse.org.tr/IcerikDetay?ID=2579) düşünüldüğünde bunun en hafif tabirle; haksız rekabete neden olduğu açıktır.
Bu durumda, İşyeri Hekimliği yazılımı yapan hiçbir firmanın 6 gün içerisinde değil bu kayıt sistemine girmeyi başarmaları, müracaat edebilme imkânı dahi mümkün değildir. Bu listeye ancak hastane ve aile hekimliği yazılımı yapmış ve bu süreçlerden daha önce geçmiş firmalar girebilir. Son derece yanlış anlaşılmalara neden olan bu duyurunun düzeltilmemesi durumunda, İşyeri Hekimliği Yazılımı üretmiş ve sunmuş olan otuzdan fazla firma zan altında bırakılmış olur. Yıllarca ciddi emek ve para harcamış olan bu firmaları işlevsiz bir duyuru ile zan altında bırakmanın, telafisi mümkün olmayan sonuçları olabilir.
Sonuç olarak, ilgili bakanlıkların bu soruna acilen bir çözüm üreterek başta işyeri hekimlerinin haklı tereddütlerini gidermeleri ve ilgili firmaları bu zandan kurtarmaları gerekir. Bu arada şark kurnazlığı ile bu duyuruyu pazarlama malzemesi yapan ve kendince rakip gördüğü firmaları karalama kampanyasına dönüştüren firma ve kişilerin etik anlayışını da görmek gerekir. İş sağlığı ve güvenliği yazılımı yapan firmalar açısından ortada bir hukuksuzluk varsa bunun çözüm yolu bellidir. Bütün kullanıcıların bu firmalar hakkında suç duyurusunda bulunma ve mağduriyetlerinin tazmini hakkı vardır. Hukuki yollar varken, “benim yetkim var onun yok” anlayışını ticari ahlak edinenlere söyleyecek sözümüz yok, ancak buna muhatap olan meslektaşlarımızın, bunlara hukuk yolunu hatırlatmalarını rica edebiliriz…